دانه‌بندی خاک به عمل دسته‌بندی دانه‌های خاک گفته می‌شود. خاک‌ها براساس نتایج بدست آمده از دانه‌بندی یا اندازه‌های مختلف دانه‌هایشان، رتبه‌بندی می‌شوند عمل دانه‌بندی خاک از بخش‌های مهم مکانیک خاک به ویژه مهندسی خاک و پی است چون اندازهٔ دانه‌های خاک آشکارا بر رفتار خاک و ویژگی‌های آن مانند مقاومت برشی، تراکم پذیر بودن، توانایی آن در عبوردهی مایعات و ... تأثیر می‌گذارد. در طراحی، معمولاً تأثیر نوع دانه‌بندی خاک محل پروژه بر توانایی زهکشی آن در نظر گرفته می‌شود. خاک بد دانه‌بندی شده نسبت به خوب دانه‌بندی، معمولاً توانایی بیشتری در زهکشی آب دارد.
سپس باتوجه به بزرگنمایی ریزساختار، یک عدد ضریب بزرگنمایی (f) وجود دارد که با ضرب آن در تعداد دانه‌ها، تعداد دانه‌های داخل یک میلیمتر مربع بدست می‌آید.
2019821 قطر دانه ها بر حسب میلی متر: شن: بیشتر از ۴٫۷۵: ماسه درشت: بین ۲ تا ۴٫۷۵: ماسه متوسط: بین ۰٫۴۲۵ تا ۲: ماسه ریز: بین ۰٫۰۷۵ تا ۰٫۴۲۵: لای یا رس: ریزتر از ۰٫۰۷۵
تغییرات قطر متوسط سوراخ الک هایی که سوراخ های آنها بزرگتر از 125 میلی متر ( 5 اینچ ) است می تواند. 2± در صد بوده و قطر اسمی سیم های آنها باید 8 میلی متر یا بزرگتر باشد.
31 行 پودر میکرونیزه همانگونه که از نام آن پیداست پودری در مقیاس میکرون است و اکثر ترکیب دانه بندی ان بطور معمول زیر 20 میکرون می باشد.
دانه های شکسته آنهای هستند که از غربال (الک) 3.5 میلی متری عبور می کنند. ذرات بدن حشرات آنهایی هستند که از الک 1 میلی متری عبور می کنند. برای اندازه گیری مواد خارجی: 50 گرم را برمیدارند و مواد خارجی را تک تک از آن خارج می کنند و سپس وزن
شن اما سنگدانه‌ای بزرگتر از ماسه، و قطر آن از 2 میلیمتر بیشتر است. این سنگدانه نیز تقسیمات خاص خود را در دانه بندی شن و ماسه دارد: شن ریز: که ظاهری شبیه به خرده سنگ دارد. شن نخودی و بادامی: که ظاهری گرد و سطوحی صاف دارد. شن سوزنی:
این درجه‌بندی به شکل زیر انجام می‌شود: سیلیس دارای خلوص ۹۹ درصد با دانه ۱-۰.۶ میلی متر که در کارخانجات و صنعت تصفیه آب‌های شهری و غیر شهری و همچنین کارخانجات شیشه سازی کاربرد دارد.
- ماسه : ذرات 5 – 0 ميلي متر ( ريزتر از الك شماره 4 ) - ( شن ) نخودي : ذرات 18-5 ميليمتر ( بين ... شن و ماسه طبيعي معمولاٌ همراه هم يافت مي‌شوند و در آنها اغلب دانه بندي پيوسته‌اي از ذرات مشاهده مي‌شود .